Kapel Notre Dame in Tilburg: Eerste Paasdag 2024. (A. Egging msc)
I n l e i d i n g.
De verhalen uit de bijbel attenderen ons erop dat alles wat er door de tijden heen plaatsvindt, niet los te denken is van Jahweh, Gods aanwezigheid. Het begint al bij het scheppings- verhaal. En vanaf Abraham wordt het Joodse volk het uitverkoren volk. Ook de 10 Geboden door God aan Moses gegeven zijn een steun, een richtlijn voor wat de goede manier van leven is. Niet God maar wij, de mensen, zijn het die meermaals ontrouw worden. Zeker wanneer onze verwachtingen en wensen niet overeenkomen met Gods bedoelingen dan luisteren we vaak onvoldoende en zijn weinig kritisch op onszelf: Gods helpende hand trekken we in twijfel of wijzen we botweg af. Er klinken al gauw verwijten als: Waaròm laat God toe dat er rampen zijn, waarom grijpt Hij niet in als mensen oorlogen voeren en elkaar onnodig pijn doen? Ja, de aarde is geen hemel en het lijden hoort nu eenmaal bij het aardse leven! Dit leven hebben we maar ten dele in eigen hand. In het leven immers maak je fouten, maar je kunt daar ook van leren en weer op de goede weg voortgaan. Eén ding staat vast namelijk dat we allemaal eens zullen sterven. Toch betekent doodgaan voor ons gelovigen niet een alles verwoestend einde, omdat Christus aan het kruis de dood overwon. Christus toont hiermee dat het lijden in het leven van grote betekenis kan zijn. Zo opende Christus immers voor ons de weg naar de hemelse Vader. Met Zijn lijden en dood aan het kruis, met het vergoten bloed heeft Christus ons vrij gemaakt van de slavernij van de zonden. Zoals op Pasen, het Paasmaal en door het bloed van het paaslam de Joden bevrijd werden uit de slavernij in Egypte. God laat ons niet in de steek. In de eucharistie, onder de gedaante van brood en wijn, delen wij met Jezus’ leerlingen ook in het laatste avondmaal. Door de kruisdood wordt het Verbond met God hernieuwd. Het herinnert ons aan de bevrijding uit de slavernij van de zonden. Dank zij de Verrijzenis, ervaren we de geestelijke kracht van het geloof. Christus leeft! Hij is voor ons het licht in de wereld. Zelf drukt hij het zo uit: “Ik ben de weg, de waarheid en het leven”. De Heer is ons nabij, want Hij is waarlijk verrezen. Dát vieren we vandaag!
O v e r w e g i n g.
We zijn hier in Nederland over het algemeen niet zo gewend om te pas en te onpas ‘halleluja’ te roepen, maar vandaag mag dat gerust en de hele Paastijd door hoort het ‘halleluja’ er ook ècht bij. Deze dag, de eerste Paasdag, is voor ons Christenen een grote feestdag. Christus is verrezen, Hij is uit de dood opgestaan. We vieren weliswaar met Kerstmis de geboorte van Jezus en op Pinksteren de nederdaling van de Heilige Geest, maar centraal in het heilsgebeuren staat de Verrijzenis van Christus. Hier is de kern van ons geloof. In de landen van de voormalige dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije is het nog steeds een traditie om na een lange paaswake, in de vroege uurtjes ook nog een processie te houden door heel het dorp of alleen op het kerkplein. Hierbij wordt de monstrans plechtig rondgedragen onder het zingen van paasgezangen. Het is een teken van Gods alom aanwezigheid, maar ook om aan de wereld bekend te maken dat Christus waarlijk uit de dood is opgestaan. Met het vieren van zijn Verrijzenis bevestigen we impliciet ons geloof, want Hij heeft ook voor ons de dood overwonnen. Ja, een menselijk leven is méér dan geboren worden, je voeden én om dan tenslotte bij de dood te verdwijnen. We geloven niet dat menselijk leven zinloos is. Ons leven op aarde is méér dan een schakeltje te zijn in een biologisch proces. Wij mensen onderscheiden ons, omdat we ons kunnen laten inspireren en zélf kunnen zoeken naar de diepere waarden van het leven. We beseffen vaak te weinig dat dit menselijk vermogen een Goddelijke gave is. God is voor ons heel tastbaar geworden in persoon van Jezus, de Christus. Hij toonde ons duidelijk dat het leven zinvol is. Als het passie- verhaal dat we in de Goede Week horen, zou eindigen met het lijden en de dood van Christus zónder dat er een perspectief geboden wordt, zónder de Verrijzenis, dán was zijn dood alleen maar een leven met een trieste afloop. Jezus zou dan misschien alleen bekend blijven als iemand die onschuldig moest sterven. Maar Christus die verrezen is juist bepalend voor mijn levensinstelling en toekomstverwachting. Het Paasmysterie gaat over de overwinning van de dood. Er komt een nieuw leven dat de aardse werkelijkheid overstijgt. We mogen er dus op vertrouwen dat na het aardse leven een ander soort leven wacht. ‘Vita mutatur, sed non tollitur’ d.w.z. het leven verandert, maar houdt niet op. Wanneer we ons hiervan bewust zijn, geeft het geloof kracht goed te leven en je in te zetten voor je naaste. ‘PASEN vieren’ betekent op een positieve, optimistische manier ‘het LEVEN vieren’. Wij mensen hebben er nu eenmaal behoefte aan om van tijd tot tijd iets te vieren, om ons samen vrij en blij te voelen. Ook de jongeren die alle festivals afgaan of samen in het weekend vertier zoeken in de kroegen van de binnenstad, willen zich daar vrij voelen en ‘het leven vieren’. De hele schepping is voor ons een geschenk van God. Op het Noordelijk halfrond is het in deze tijd lente en dat stemt ons goed. De lege natuur die afgestorven lijkt, wordt weer met nieuw leven gevuld. Bomen worden weer groen; We genieten van de kleurige bloemen op het veld, de zoemende bijen. We zien overal om ons heen jong en nieuwe leven verschijnen. ‘Heel de schepping jubelt en juicht voor de Heer, halleluja’, zingen we in deze tijd. Dat geldt eveneens voor de Paasboodschap, die zoveel optimisme uitstraalt en zo hoopvol voor ons is, ondanks dat er aanvankelijk veel ontsteltenis en droefheid was rond de dood van Christus. Het was Maria Magdalena die als eerste zag dat de steen voor het graf waarin Jezus lag, was weggerold. Ze concludeerde daaruit dat het lichaam van Jezus was weggehaald en snelde daarom in paniek naar Petrus en de door Jezus beminde leerling, om haar bevinding te vertellen. Het graf blijkt inderdaad leeg te zijn. Toen Petrus zag dat de zwachtels waarin het lichaam van Jezus gewikkeld was geweest, keurig gescheiden van de opgerolde zweetdoek lagen, werd al snel duidelijk dat Jezus niet uit het graf was weggenomen en ook niet ergens anders was neergelegd. Er waren geen sporen van haast! Maar Christus is op de derde dag uit de dood opgestaan, zoals hij zelf voorzegd had. Intussen kwamen er berichten dat Hij aan anderen verschenen was. Zo ook aan de leerlingen uit Emmaus die na Pasen huiswaarts keerden. Ze herkenden Jezus aan het breken van het brood. Ze hadden met hem gesproken. Ze waren verheugd dat Christus uit de doden is opgestaan en waren er de getuigen van dat “Hij leeft”.
Ook deze Eucharistieviering is voor ons samen een herbeleving van het hele Paasgebeuren. Genoeg reden om blij en dankbaar te zijn, omdat Jezus waarlijk verrezen is. Hier past een “Halleluja”. Zalig Pasen! Amen.