MISSIONARIS VAN HET HEILIG HART
Geboren op 14 augustus 1930 in Maastricht
Eerste professie op 21 septembr 1952
Priester gewijd op 1 september 1957
Overleden op 26 februari 2021 te Fortaleza, Brazilië
Begraven op 26 februari 2021 te Fortaleza, Brazilië
Jan Helder werd op 14 augustus 1930 als Johannes Gerardus Herman Antonius geboren in Maastricht. Al op jonge leeftijd was hij geraakt door de ellende van mensen die terugkwamen uit de concentratiekampen van de oorlog. Hij noemde ze ‘levende’ slachtoffers van de kampen. Hij studeerde om dokter te kunnen worden, maar koos ervoor om priester te worden. Door het contact met pater Henri Vermin msc kwam hij tot de keuze voor de MSC. Jan begon in 1951 op het noviciaat in Berg en Dal en zijn priesterwijding was in 1957 in Stein.
Jan had als ideaal om zijn steentje bij te dragen aan een betere wereld, wilde iets doen wat de moeite waard was voor de lijdende medemens en wilde mensen helpen gelukkig te zijn. Waar dat zou zijn was niet belangrijk voor hem.
Hij werd gevraagd naar Brazilië te gaan. In São Paulo stad begon hij zijn leven en werk als missionaris. Jan, die in Brazilië padre João werd genoemd, Bijna 20 jaar heeft Jan zich in vele plaatsen in Zuid-Brazilië volledig voor de mensen ingezet.
Het tweede Vaticaans Concilie had sterk de nadruk gelegd op de keuze voor de armen, een nieuwe aanpak vanuit de Bijbel. Dit was een goede motivatie voor Jan om zijn oude ideaal waar te maken: nuttig zijn voor de medemens.
Begin jaren ’80 vroeg een Braziliaanse MSC-bisschop of Jan in zijn bisdom in Noord-Brazilië wilde komen werken. Jan ging op zijn verzoek in en reed in vijf dagen zo’n 3000 km met zijn oude Volkswagen naar Alcântara, in de deelstaat Maranhão. De bevolking bestaat daar voor het merendeel uit vroegere slaven uit Afrika. Zowel sociaal als wat de vorming van de mensen betreft ging hij in dezelfde lijn door als zijn voorganger.
Samen met de leiders van een landbouworganisatie motiveerde Jan de landbouwers om voor hun rechten op te komen, toen de regering in 1981-1982 een deel van de grond van mensen in Alcântara in beslag wilde nemen vanwege de bouw van een lanceerbasis voor satellieten. De mensen kwamen in opstand en uiteindelijk is het, volgens Jan, tot een redelijk goede oplossingen gekomen.
In een nieuwe parochie kwam Jan, als leider van de pastorale basisgemeenschap, weer in het centrum van een ander conflict. Rijke mensen zonder grond, kochten buffels en lieten ze loslopen op de gronden van arme boeren, die daar veel schade door kregen. De arme boeren besloten de buffels te doden, waardoor verschillende boeren in de gevangenis belandden. Vanuit de basisgemeenschap werden de mensen gesteund met advies en een advocaat. Jan bezocht de mensen in de gevangenis. Het conflict werd uiteindelijk opgelost.
In 2005, 75 jaar oud, trok Jan zich terug uit het basispastoraat. Zijn gehoor werd te slecht en hij kon vergaderingen niet meer volgen. Jan ging met emeritaat en vertrok naar Fortaleza, maar bleef nog actief in het ziekenhuis en in de eerste jaren als helper in de parochie.
Op het eind van zijn leven woonde hij samen met onze paters uit Italia in de parochie São João Batista do Tauape in Fortaleza.
Jan kwam sterk op voor de armen. Zijn laatste grote inspanning was de bouw van een kerkje in een achterstandswijk van Fortaleza. Daarvan mocht hij nog het resultaat zien en hij was ook aanwezig op de inwijding ervan.
Vanwege longproblemen kwam Jan in het ziekenhuis terecht. Vlak nadat hij terug was bij zijn Braziliaanse medebroeders overleed hij op 26 februari 2021 op
90-jarige leeftijd in Fortaleza. Zijn uitvaart was dezelfde dag op het kerkhof ‘Parque da Paz in Fortaleza.
We zijn ervan overtuigd dat Jan na zijn volle inzet voor de arme Brazilianen, een mooie plaats in het hemelse huis van de Heer gekregen heeft.