TILBURG, 19 MAART 2024, Sint Jozef. Door Antoon Egging
Allereerst van allemaal van harte welkom hier in de kapel en ook u die deze eucharistieviering elders vandaan mee kunnen volgen. Het is de feestdag van de Sint Jozef. We vieren deze dag vandaag als Missionarissen van het H. Hart op een bijzondere manier. Jozef, de man van Maria, is uitgeroepen tot onze patroon, beschermer. En we gedenken en vieren dit samen met de zusters en alle leden van onze Chevalier-familie. Het is een eer dat ik u vandaag voor mag gaan in deze Eucharistieviering, ook uit naam van pater Ben Verberne. Het is vandaag zijn 85ste verjaardag en voor hem dus een jubileum jaar: ”85”. Ook is het vandaag mijn eigen verjaardag. 79 Jaar nog pas, opgaand naar de tachtig. Dus nog een zeventiger en behorend bij de jongste Nederlandse MSC’ers. En we willen in deze viering ook niet voorbijgaan aan de verjaardag van onze oudste medebroeder Gerrit Janssen die morgen, nog in de geur van en onder de hoede van St. Josef, zijn 96ste verjaardag zal vieren. Graag zou ik deze viering willen opdragen ter intentie van onze overleden ouders, die van Ben en die van mijzelf, want aan hen hebben we ons leven te danken.
Tijden veranderen. In de geseculariseerde en haastige westerse wereld blijft er in de beleving van alle dag nauwelijks nog ruimte over voor het geestelijke als zingeving van het leven. Zelfs een algemene kennis en de betekenis van Christelijke feesten lijken verloren te gaan. Godsdienst wordt in veel gezinnen niet meer als belangrijk beschouwd en vormt dan helaas ook geen onderdeel meer van de opvoeding. Dat was in het verleden wel anders. Men kende aan iedere dag een heilige toe die ons tot voorbeeld kon strekken. We werden er zelfs naar genoemd. Nu worden heel dikwijls traditioneel christelijke namen vervangen door namen die men mooi vindt klinken of omdat ze in de mode zijn. Maar…was vroeger de keuze voor de “in de familie gangbare voornamen” ook niet een uitdrukking van het leven gaat door en dat we verbonden zijn met onze voorouders?! Iedereen wenst zich toch als deel van een familie te voelen en zo bij elkaar te horen! Natuurlijk zijn er ook andere contacten die het leven bepalen, onze vriendenkring. De traditionele, christelijke naam had ook nog een diepere betekenis als patroonheilige. Een patroonheilige is iemand uit de bijbel of in het meer nabije verleden, wiens leven voorbeeldig was. Het is beslist een verlies als natuurlijke en historische banden niet meer als zodanig aangevoeld worden. Ieder mens is uniek, maar wel in een onderlinge band. Wanneer er in een huwelijk weinig waarde wordt gehecht aan onderlinge trouw en het vertrouwen in elkaar ontbreekt, dan zal het kinderen ook minder houvast in het leven bieden. Ouders, vader en moeder vullen elkaar in een gezin op een natuurlijke manier aan. Ook andere familieleden zoals zorgzame grootouders, ooms en tantes passen hier bij. Dat is dan zo’n houvast. Zo stel ik me het gezin van ‘Jozef, Maria en Jezus’ voor. Wij noemen ze ook wel de ‘heilige familie’, een voorbeeldige familie. Jozef is dan volgens de joodse wet de wettige, de aardse vader, van Jezus en Maria is zijn moeder. In het Nieuwe Testament staat echter Jezus zelf centraal. Hij is de Christus, de Messias, die spreekt en handelt in naam van de hemelse Vader. Jezus volgt de wil van zijn hemelse vader en dat is niet altijd een vanzelfsprekende weg en kan ook tot onbegrip leiden. Maria, de moeder van Jezus, wordt meerdere malen vermeld in het evangelie, zij krijgt daar een belangrijke rol toebedeeld. Anders is het met Jozef, de pleegvader van Jezus. Hij is weliswaar medeopvoeder van Jezus, maar blijft bescheiden op de achtergrond. Wanneer Jozef ter sprake komt, dan is het bijna altijd samen met Maria. Er staat vermeld dat ze samen voor de volkstelling naar Bethlehem reisden. Samen gingen ze Jezus zoeken, toen ze hem kwijt geraakt waren en hem terugvonden in de tempel. Elders in het evangelie lezen we dat mensen verbaasd zijn over Jezus’ optreden. Hij, deze Jezus is toch de zoon van Maria en Jozef, lid van de grotere familie die men kende? Eerlijk gezegd hebben we weinig gegevens over Jozef. Inderdaad, hij was timmerman in Nazareth en kon daarmee zijn gezin onderhouden. Jozef zal Jezus vast en zeker de kneepjes van dit vak voorgedaan hebben om hem te vormen tot een volwassen man. Ook in die tijd hoopte men dat een bedrijf later van vader op zoon over zou gaan. Ja, ook bij ons was dit tot voor kort nog de gewoonste zaak van de wereld. Maar is dit nu juist niet de reden waarom hij onder de heiligen zo’n bijzondere plaats inneemt? Hij is zo herkenbaar voor iedereen. Is het niet zijn ijver als timmerman, zijn trouw aan Maria en omdat hij een zorgzame huisvader is met een goed hart voor zijn gezin, wat hem bemind maakt? Op afbeeldingen zien we hem dikwijls staand bij het Jezus kind of met timmermanswerktuigen in de hand. Zijn inzet, in eenvoud de dagelijkse werkzaamheden, gewoon goed doen, bezorgen hem een belangrijke plaats tussen de populaire, geliefde heiligen. Hij staat tussen de gewone man, de werkman. We komen zijn afbeelding nog volop in oudere kerken tegen. Hij is als een heilige, een voorbeeld met alle goede eigenschappen van een man, een vader. Voor zijn vrouw Maria en Jezus is hij een voorbeeld van liefdevolle zorg, behulpzaam in dienst aan de medemens, een trouwe echtgenoot en een goede vader voor kinderen. Ja, heel veel meer is er over Jozef niet te vertellen, maar dat hoeft ook niet, want juist in zijn bescheidenheid komt zijn grootsheid naar voren. Van hem verwachten we geen grote wonderen. Van hem verwachten we hulp en een gevoel van veiligheid, een bescherming in het leven. We kunnen op hem vertrouwen en hoeven niet bang te zijn. Hij is voor ons en onze congregatie een voorbeeld van toewijding. Amen